1. Tố cáo là gì?
Trả lời: Căn cứ khoản 1, 2, 3, Điều 2 Luật Tố cáo 2018, tố cáo là việc cá nhân theo thủ tục quy định của Luật Tố cáo 2018 báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất kỳ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân, bao gồm:
1,1 - Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ.
1.2 - Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật về quản lý nhà nước trong các lĩnh vực.
Cụ thể:
- Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ của:
+ Cán bộ, công chức, viên chức; người khác được giao thực hiện nhiệm vụ, công vụ.
+ Người không còn là cán bộ, công chức, viên chức nhưng đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật trong thời gian là cán bộ, công chức, viên chức; người không còn được giao thực hiện nhiệm vụ, công vụ nhưng đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật trong thời gian được giao thực hiện nhiệm vụ, công vụ.
+ Cơ quan, tổ chức.
- Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật về quản lý nhà nước trong các lĩnh vực là tố cáo về hành vi vi phạm pháp luật về quản lý nhà nước trong các lĩnh vực của bất kỳ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào về việc chấp hành quy định của pháp luật, trừ hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ.
2. Tố cáo được thực hiện bằng hình thức nào?
Trả lời: Điều 22 Luật Tố cáo 2018 quy định 02 hình thức tố cáo sau:
- Tố cáo bằng đơn tố cáo.
- Tố cáo bằng hình thức trình bày trực tiếp tại cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.
Theo khoản 1, Điều 23, Luật Tố cáo 2018, trường hợp tố cáo được thực hiện bằng đơn thì trong đơn tố cáo phải ghi rõ các nội dung sau:
- Ngày, tháng, năm tố cáo;
- Họ tên, địa chỉ của người tố cáo, cách thức liên hệ với người tố cáo;
- Hành vi vi phạm pháp luật bị tố cáo;
- Người bị tố cáo và các thông tin khác có liên quan.
Trường hợp nhiều người tố cáo về cùng một nội dung thì trong đơn tố cáo còn phải ghi rõ họ tên, địa chỉ, cách thức liên hệ với từng người tố cáo; họ tên của người đại diện cho những người tố cáo.
Người tố cáo phải ký tên hoặc điểm chỉ vào đơn tố cáo.
3. Ai có quyền tố cáo?
Trả lời: Tố cáo là quyền cơ bản của công dân, được ghi nhận trong Hiến pháp và được cụ thể hóa trong Luật Tố cáo năm 2018 và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Khoản 1, Điều 2, Luật Tố cáo năm 2018 quy định: “Tố cáo là việc cá nhân theo thủ tục quy định của Luật này báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất kỳ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân”.
Như vậy, chủ thể tố cáo (người tố cáo) chỉ có thể là cá nhân thực hiện việc tố cáo (không có cơ quan, tổ chức). Khác với việc khiếu nại, người khiếu nại được ủy quyền, còn tố cáo, người tố cáo không được ủy quyền cho bất cứ cá nhân nào khác thực hiện thay cho mình, mà phải tự mình thực hiện quyền tố cáo, pháp luật quy định như vậy chính là đảm bảo cá nhân tố cáo phải chịu trách nhiệm về nội dung tố cáo mà mình thực hiện.
Mai Thủy Liễu